Filmowym hitem lata 2010 jest „Incepcja”, film, który zapewne zainspiruje wielu marketerów. Tak jak „Raport mniejszości” pokazywał fantastyczne możliwości w zakresie reklamy i identyfikacji nabywców, tak „Incepcja” pokazuje jak zaszczepić nową ideę w umyśle człowieka. A przecież to jest marzenie każdego marketera – zaszczepiać nowe idee w umysłach ludzi.
Incepcja idei nie jest niczym nowym. Mamy z nią do czynienia niemal w każdej chwili. Tyle, że skuteczna incepcja nie jest ewidentna jak reklama i większość pozostałych marketingowych sposobów komunikacji, ale jest procesem, który przebiega w sposób niezauważony. Skuteczność incepcji idei jest wprost proporcjonalna do otwartości odbiorcy, a ta jest uwarunkowana uśpieniem jego czujnej świadomości na fakt, że ma miejsce jakakolwiek próba wdarcia się do jego umysłu. Prymitywne próby, które widać na każdym kroku tylko tę czujność wzmagają i szkoda o nich pisać.
Prawdziwa incepcja idei jest związana z pojęciem memów – jednostek idei kulturowej, które walczą na niewidzialnym froncie o miejsce w naszych umysłach. Dlaczego tak jest, że w pewnych krajach popularne są jedne idee, a w innych inne? Właśnie dlatego, że w jednych wygrywają jedne memy, a w innych inne. A jak się te memy rozprzestrzeniają? Przez kulturę popularną, media, mody, komunikację społeczną, normy i zachowania społeczne oraz dominujące nurty ideologiczne. Powiedzmy, że ktoś proponuje koncepcje Polski solidarnej i liberalnej, która zyskuje duży rozgłos. Bardzo trudno potem uwolnić się od tych etykiet i myśleć o naszym kraju w inny sposób.
Jestem przekonany, że im bogatsza mieszanka memów obecnych w danej kulturze, tym lepiej dla tej kultury. Oczywiście zależy to jeszcze od tego, jakie konkretnie są te memy. Osobiście marzę o tym, aby polska mieszanka memów się zmieniła, bo ta obecna nie bardzo posuwa sprawy do przodu i czyni z Polski ciężkie do życia miejsce. W tabeli sklasyfikowałem niektóre silnie obecne w Polsce memy i przeciwstawiłem je pożądanym przeze mnie alternatywom. Chętnie zamieniłbym lewy spis na prawy.
| Silne memy w Polsce | Ja wolałbym takie |
|
Bohaterstwo okolicznościowe Tani, demonstracyjny patriotyzm Katolicyzm jako jedyny wzór ideologiczny Polityka jako nurt nadający kształt rzeczywistości Przeszłość jako wyznacznik przyszłości, np. waga historii, bohaterów narodowych Podkreślanie opinii odrębnych Działanie przez fakty dokonane (tak będzie) Równanie w dół, np. biedni ludzie jako punkt odniesienia dla działań gospodarczych Kult symboli Standaryzacja jako szczyt oczekiwań |
Rozwój i nowoczesność jako cele nadrzędne Mądrość jako dominująca ideologia Inteligencja jako sposób działania Najważniejsze kryterium działania: jakość życia Zmiany na świecie jako wyznacznik rozwoju Polski – benchmarking światowy Podkreślanie dobrych przykładów Działanie przez propozycje (tak może być) Własne, ambitne wizje zrównoważonego rozwoju, które wyniosą wszystkich, także biednych na wyższy poziom Szanowanie różnorodności |
Jaka z tego wypływa nauka dla marketerów? Taka, że incepcja idei to proces subtelny i długofalowy. Spójrz, ile czasu trwało zanim do zbiorowej świadomości przebiły się argumenty o wyższości produktów ekologicznych.
A jeżeli ktoś nie ma czasu, to niech wbija się do podświadomości we śnie ;-)